Umhverfisáhrif
Jarðvegsrof
Jarðvegsrof verður þegar gróðurþekjan opnast. Við það verður jarðvegurinn berskjaldaður fyrir náttúruöflunum, þar sem vindur og vatn komast að honum óhindrað. Þá er hætt við að jarðvegsskemmdir verði sökum vinds- og vatnsrofs.
Vatnsrof
Eitt af höfuðatriðunum við göngustígagerð er að stjórna rennsli vatns og verja stíginn og umhverfið fyrir vatnsrofi. Samspil frosts og þíðu annars vegar og viðkvæmur jarðvegur hins vegar geta auðveldlega orðið til þess að yfirborðsvatn grefur sig niður í göngustíga og eyðilegggur þá.
Mikilvægt er að átta sig á hegðun vatns á verkstað áður en tekið er til við hönnun og framkvæmdir. Hagstæðast er að koma í veg fyrir vatnsrof á hönnunar- og framkvæmdarstigi þar sem kostnaður við lagfæringar getur verið mikill.
Eftirfarandi þarf að huga að þegar kemur að vatnsrofi:
| Rennsli vatns | Magn vatns og hraði þess ráða mestu um rofmáttinn. Til að meta aðstæður er best að miða við rúmmetra á sekúndu. Rúmmetrafjöldi á sekúndu er reiknaður með því að margfalda stærð flatarins sem vatnið rennur yfir með hraða vatnsins: m³/s = m²*m/s. |
| Rofmáttur | Tvöfaldast við hverja tvöföldun á rennsli. Mikil rigning og leysingar geta skapað aðstæður þar sem vatnsmagn eykst hratt á stuttum tíma sem getur valdið miklum skemmdum. Mikilvægt er að göngustígurinn sé þannig gerður að hann þoli slíkt álag. |
Vatnsrennsli ræðst af:
| Halla | Því meiri halli sem er á landinu því meiri hröðun er á vatninu. Ef göngustígur er lagður beint upp mikinn halla er líklegt að hann verði að vatnsfarvegi. |
| Vatnsmagni | Því meira yfirborðsvatn sem kemst inn á stíginn því meiri hröðun nær vatnið. Mikilvægt er að ákvarða legu stígsins þannig að yfirborðsvatn frá landinu umhverfis komist ekki inn á hann. |
| Lengd rennslis | Hefur áhrif á hraða vatnsins. Því meiri vegalengd sem vatnið rennur óhindrað, því meiri er hröðun þess og þar af leiðandi eykst rofmátturinn. Hönnun göngustígs miðar að því að yfirborðsvatn nái ekki þessari hröðun á stígnum, heldur skal reyna að leiða það út af honum eins fljótt og hægt er. |
| Yfirborði | Þolir yfirborðsefnið mikið vatnsrennsli? Ef vatn rennur óhindrað eftir malarstíg er líklegt að farvegur myndist og það eykur enn á hröðun vatnsins og þar með rofmáttinn. |
| Undirlagi | Hversu lekt undirlagið og berggrunnurinn er hefur mikið að segja um söfnun yfirborðsvatns á stígnum. |
| Frostverkun | Hve mikið vatn getur bundist í stígnum og áhrif frosts og þíðu. Myndun holklaka og ísnála geta haft mikil áhrif á vatnsrof. |
Samverkandi áhrif alls þessa geta valdið miklu tjóni. Verstu skemmdirnar verða í vondum veðrum, úrhellisrigningu eða leysingum. Mikilvægt er að reyna að átta sig á því hvaða skemmdum úrhelli og aftakaleysingar geta valdið á verkstað áður en framkvæmdir hefjast svo hægt sé að haga gerð stígsins þannig að dregið sé sem mest úr rofmætti vatnsins. (heimildir: Andrés Arnalds)
Hliðrun á stíg
Aukin umferð á göngustígum eykur hættuna á rofi. Það á sérstaklega við um slóða og göngustíga sem eru ekki nógu vel lagðir. Þegar rofið nær í gegnum yfirborðslag göngustígsins og niður í jarðveginn er viðbúið að göngufólk færi sig til hliðar við gönguleiðina og við það myndast nýr slóði og hugsanlega nýtt rofsár. Við það breikkar stígurinn og rofsárið stækkar. Þetta getur endurtekið sig aftur og aftur þar til brugðist er við með því að laga stíginn og græða upp rofsár.
Ágangur sjávar
Með hækkandi sjávarstöðu eiga sífellt fleiri mannvirki sem standa nálægt sjó á hættu að hverfa. Strandstíga þarf að skipuleggja með það í huga. Reyna skal að ákvarða legu stíga þannig að þeir verði öruggir um langan aldur.